Leestijd 4 minuten
Wijkteams, jeugdhulpverleners en sociaal werkers staan klaar om mensen die problemen hebben passende zorg en ondersteuning te bieden. Toch blijkt in de praktijk dat de bestaande hulpverlening niet altijd in staat is om bepaalde mensen te bereiken. In Nederland gaat het om ongeveer 85.000 mensen; dat is 0,5 à 0,7% van de bevolking. In die situaties worden in sommige gemeenten interventiespecialisten van Stichting Reindert ingezet. Zij herstellen het contact met inwoners die het vertrouwen in hulpverlening zijn verloren. In dit artikel vertellen ze over hun ervaringen als interventiespecialist.
’Wij werken op basis van vertrouwen.”
Hoe werken jullie?
Mindert Rakhorst: ’Wij werken op basis van vertrouwen. Vrijwel altijd komen we binnen bij huishoudens, hoewel het vaak gesloten systemen zijn. De hulpverlening heeft zich teruggetrokken en niks werkt meer. Wij doen vaak korte interventies, maximaal achttien weken. Als we binnen zijn, dan proberen we de hulpverlening weer in te zetten, op een goede manier. Een ’klik’ is voor ons erg belangrijk. Maar vaak staan formele regels goed handelen in de weg. Een tijd geleden had ik na vijf gesprekken een dusdanige vertrouwensrelatie met een mevrouw dat ze mij vertelde dat ze al 40 jaar lang twee keer in de week in elkaar geslagen werd. Dat moet ik officieel melden bij Veilig Thuis. Zij gaan erheen, en wat denk je dat die vrouw zegt? ’Oh, er is niks aan de hand hoor.’ Dan is de vertrouwensrelatie weg en gebeurt er niks.’
Doen jullie ook praktijkonderzoek?
Reinier Van der Grijp: ’We werken op individueel niveau. Maar we merken ook dat er een kloof is ontstaan tussen overheid en burger in het algemeen. Daarom doen we ook praktijkonderzoeken in wijken en buurten. Wij zijn goed in het wekken van vertrouwen, ook omdat we doen wat nodig is. Een x aantal weken duiken we een wijk in, waar we spreken met bewoners, met ondernemers en met sleutelfiguren van allerlei organisaties. Zo halen we het beeld op van wat mensen uit de wijk zelf belangrijk vinden.’
Ton Harland Fotografie
Wat maakt jullie praktijkonderzoek nog meer onderscheidend?
Mindert Rakhorst: ’Wij halen in ons onderzoek de sleutelfiguren eruit. We nemen hen serieus en koppelen hen direct aan de gemeente. Dit is echt een andere werkwijze dan bijvoorbeeld een wetenschappelijk onderzoek gebaseerd op theorie en uitgevoerd met enquêtes en checklijsten. De resultaten daarvan komen vaak op de stapel terecht.
Al tijdens het lopende onderzoek beginnen we met de overdracht naar de gemeente. En ook na ons onderzoek verandert er iets. Zo is er in een gemeente waar we pas actief zijn geweest een interventiespecialist aangesteld. Die is meteen de wijk in gegaan en heeft ons netwerk overgenomen.’
Krijgen jullie altijd de ruimte die nodig is?
Mindert Rakhorst: ’Veel mensen in de sociale sector hebben het gevoel dat ze geen handelingsruimte hebben, dat er geen ruimte is in de wet- en regelgeving. Maar die is er wel. Je kunt verantwoordelijkheid hebben, maar je moet ook verantwoordelijkheid nemen. En daar hoort handelen bij − zo nodig buiten de regels en procedures om. Dat gebeurt eigenlijk veel te weinig, terwijl we merken dat daar bestuurlijk best ruimte voor is. Overal waar wij werken, krijgen we ruimte. Let wel, als je gaat roeren gaat het stinken. Je moet als gemeente daar vervolgens wel mee aan de slag willen.’
Wat zien jullie als jullie rol?
Mindert Rakhorst: ’Hoe lager op de maatschappelijke ladder, hoe groter de kloof tussen burger en overheid is geworden. In feite zijn wij bezig met het herstellen daarvan. Wij proberen geen noodverbanden te leggen, maar structureel iets te betekenen. Wij zijn goed in relatiebeheer. Niet alleen naar de mensen met wie we direct werken, maar ook naar samenwerkingspartners en opdrachtgevers. Als mensen je aardig vinden, gaan ze dingen voor je doen. Zo simpel is het.’
“Wij proberen structureel iets te betekenen”
Hoe zien jullie de samenwerking met Movisie?
Reinier Van der Grijp: ’Door de samenwerking met Movisie knopen we straat en wetenschap aan elkaar en bieden we gemeenten aanknopingspunten om beleid te maken.’ Mindert Rakhorst: ’We hopen dat onze samenwerking met Movisie tot structurele veranderingen zal leiden. De wereld kunnen we niet verbeteren, maar we kunnen wel op kleine schaal resultaten boeken. Het gaat erom dat we ook in de beleidswereld mensen vinden die bereikbaar zijn; het ambtelijk apparaat is weerbarstig. De meesten hebben gewoon een baan – bij ons gaat het meer om passie. Wat wij doen, is eigenlijk dealen met wanhoop.’
Meer weten?
Inmiddels heeft Stichting Reindert samen met Movisie in verschillende gemeenten praktijkonderzoek gedaan. Lees hierover meer bij Movisie Uitvoering. Kijk ook op www.stichtingreindert.nl.
Dit artikel is een bewerking van artikelen die eerder verschenen zijn in Movisies en het Burgemeestersblad.
Lees het volgende artikel:
Theatervoorstelling ‘Kan ik iets voor je doen?’ over menselijke maat in het sociaal domein